Cmentarz parafialny
Początki naszego parafialnego cmentarza sięgają 1784 roku i związane są z wystawieniem przez Mateusza Kaczmarskiego figury Matki Boskiej Bolesnej.
Brak jest dokumentów źródłowych, wskazujących w sposób jednoznaczny na rok założenia obecnie funkcjonującego cmentarza w Kurowie. Zachował się natomiast akt odnowienia uposażenia parafii Kurów z 4 grudnia 1788 roku, sporządzony przez Ignacego Potockiego na prośbę ówczesnego proboszcza Grzegorza Piramowicza. W majątku Kościoła, jak wynika z dokumentu, nie występuje pozycja „cmentarz grzebalny”. Natomiast podobny dokument z 1865 roku ujmuje już cmentarz grzebalny, jako jedną z własności parafii.(por. ks. Marek Jaworski, Dzieje parafii rzymsko-katolickiej w Kurowie w latach 1773-1976, praca magisterska, s.18-20)
Wobec braku danych historycznych odnoszących się ściśle do faktu założenia cmentarza, cennym źródłem informacji staje się dokument archiwalny z 1849 roku dotyczący ogrodzenia cmentarza. Ów dokument, to pismo zredagowane przez Grzegorza Zbyszewskiego – dziedzica kurowskiego, który to pełniąc funkcję prezesa Dozoru Kościoła Parafialnego w Mieście Kurowie, zwrócił się z prośbą do Rządu Gubernialnego Lubelskiego o sporządzenie kosztów restauracji kościoła oraz wykonania ogrodzenia cmentarza grzebalnego. „ […] Jako też i cmentarz grzebalny przy gościńcu położony bez ogrodzenia zostaje, przez co obsadzone drzewka i krzewy na szkodę są wystawione.”
„[…]Remontu kościoła dokonano w latach 1850-1851. Cmentarz ogrodzono w 1853 roku.” (K.A. Boreczek, Właściciele Kurowa i jego dóbr ziemskich, Lublin- Kurów 2005, s.85)
Cmentarz parafialny w Kurowie zajmuje powierzchnię 2,416 ha. Z rozmów z najstarszymi mieszkańcami Kurowa wynika, że w XX wieku cmentarz był dwukrotnie powiększany: po raz pierwszy od strony wschodniej, następnie od strony południowej. Pierwsze poszerzenie miało miejsce w latach sześćdziesiątych i zakończone zostało otoczeniem całości parkanem istniejącym do dziś.
Najstarszym obiektem kurowskiego cmentarza parafialnego jest, wspomniana wcześniej, figura Matki Boskiej Bolesnej ufundowana przez bogatego kurowskiego szewca Mateusza Kaczmarskiego w 1784 roku (gdy funkcję proboszcza w tutejszej parafii pełnił ksiądz Piramowicz).
„Mateusz Kaczmarski, najbogatszy szewc posiadający dwie jatki, w 1784 r. ufundował i wystawił figurę Matki Boskiej na placu między Kurowem a parkiem Olesin, przeznaczonym na cmentarz rzymskokatolicki”(K.A. Boreczek, Prywatne życie Grzegorza Piramowicza, op.cit.,s.66.)
Natomiast najstarszy zachowany na naszym cmentarzu nagrobek upamiętniający pochówek datowany jest na 1851 rok.
Najstarsze obiekty naszego cmentarza są zbiorem zróżnicowanym zarówno pod względem formy rzeźbiarskiej, materiałów z których zostały wykonane, wartości artystycznej bryły pomnika i nagrobnej inskrypcji.
Piaskowce i wapień należą do surowców najczęściej wykorzystywanych; znacznie rzadziej spotykamy nagrobki z elementami marmuru i granitu. Do wykonania pojedynczych nagrobków wykorzystano zwykły kamień, żelazo i odlewy żeliwne oraz drewno.
Wśród zabytkowych obiektów sztuki cmentarnej natrafiamy między innymi na nagrobki w formie leżących płyt, rzeźbę figuralną, postumenty zwieńczone krzyżem, nagrobki w formie prostopadłościanów ustawionych na uskokowych cokołach, kopczyk usypany z kamieni polnych – wykonany na wzór powstańczego grobu polnego, ażurowe krzyże.
W starych nagrobkach dopatrzeć się można ciekawych dekoracji architektonicznych, mających swój rodowód np. w nadokiennych gzymsach, portalach, zwieńczeniach fasad budowlanych; spotykamy misternie wykonane płaskorzeźby, oryginalne balustrady i obramowania.
źródło: „Ocalić od zapomnienia: rzecz o najstarszych nagrobkach cmentarza parafialnego w w Kurowie” - E. Pacocha, G. Skwarek, W. Chabros, Kurów 2009.
Brak jest dokumentów źródłowych, wskazujących w sposób jednoznaczny na rok założenia obecnie funkcjonującego cmentarza w Kurowie. Zachował się natomiast akt odnowienia uposażenia parafii Kurów z 4 grudnia 1788 roku, sporządzony przez Ignacego Potockiego na prośbę ówczesnego proboszcza Grzegorza Piramowicza. W majątku Kościoła, jak wynika z dokumentu, nie występuje pozycja „cmentarz grzebalny”. Natomiast podobny dokument z 1865 roku ujmuje już cmentarz grzebalny, jako jedną z własności parafii.(por. ks. Marek Jaworski, Dzieje parafii rzymsko-katolickiej w Kurowie w latach 1773-1976, praca magisterska, s.18-20)
Wobec braku danych historycznych odnoszących się ściśle do faktu założenia cmentarza, cennym źródłem informacji staje się dokument archiwalny z 1849 roku dotyczący ogrodzenia cmentarza. Ów dokument, to pismo zredagowane przez Grzegorza Zbyszewskiego – dziedzica kurowskiego, który to pełniąc funkcję prezesa Dozoru Kościoła Parafialnego w Mieście Kurowie, zwrócił się z prośbą do Rządu Gubernialnego Lubelskiego o sporządzenie kosztów restauracji kościoła oraz wykonania ogrodzenia cmentarza grzebalnego. „ […] Jako też i cmentarz grzebalny przy gościńcu położony bez ogrodzenia zostaje, przez co obsadzone drzewka i krzewy na szkodę są wystawione.”
„[…]Remontu kościoła dokonano w latach 1850-1851. Cmentarz ogrodzono w 1853 roku.” (K.A. Boreczek, Właściciele Kurowa i jego dóbr ziemskich, Lublin- Kurów 2005, s.85)
Cmentarz parafialny w Kurowie zajmuje powierzchnię 2,416 ha. Z rozmów z najstarszymi mieszkańcami Kurowa wynika, że w XX wieku cmentarz był dwukrotnie powiększany: po raz pierwszy od strony wschodniej, następnie od strony południowej. Pierwsze poszerzenie miało miejsce w latach sześćdziesiątych i zakończone zostało otoczeniem całości parkanem istniejącym do dziś.
Najstarszym obiektem kurowskiego cmentarza parafialnego jest, wspomniana wcześniej, figura Matki Boskiej Bolesnej ufundowana przez bogatego kurowskiego szewca Mateusza Kaczmarskiego w 1784 roku (gdy funkcję proboszcza w tutejszej parafii pełnił ksiądz Piramowicz).
„Mateusz Kaczmarski, najbogatszy szewc posiadający dwie jatki, w 1784 r. ufundował i wystawił figurę Matki Boskiej na placu między Kurowem a parkiem Olesin, przeznaczonym na cmentarz rzymskokatolicki”(K.A. Boreczek, Prywatne życie Grzegorza Piramowicza, op.cit.,s.66.)
Natomiast najstarszy zachowany na naszym cmentarzu nagrobek upamiętniający pochówek datowany jest na 1851 rok.
Najstarsze obiekty naszego cmentarza są zbiorem zróżnicowanym zarówno pod względem formy rzeźbiarskiej, materiałów z których zostały wykonane, wartości artystycznej bryły pomnika i nagrobnej inskrypcji.
Piaskowce i wapień należą do surowców najczęściej wykorzystywanych; znacznie rzadziej spotykamy nagrobki z elementami marmuru i granitu. Do wykonania pojedynczych nagrobków wykorzystano zwykły kamień, żelazo i odlewy żeliwne oraz drewno.
Wśród zabytkowych obiektów sztuki cmentarnej natrafiamy między innymi na nagrobki w formie leżących płyt, rzeźbę figuralną, postumenty zwieńczone krzyżem, nagrobki w formie prostopadłościanów ustawionych na uskokowych cokołach, kopczyk usypany z kamieni polnych – wykonany na wzór powstańczego grobu polnego, ażurowe krzyże.
W starych nagrobkach dopatrzeć się można ciekawych dekoracji architektonicznych, mających swój rodowód np. w nadokiennych gzymsach, portalach, zwieńczeniach fasad budowlanych; spotykamy misternie wykonane płaskorzeźby, oryginalne balustrady i obramowania.
źródło: „Ocalić od zapomnienia: rzecz o najstarszych nagrobkach cmentarza parafialnego w w Kurowie” - E. Pacocha, G. Skwarek, W. Chabros, Kurów 2009.